Kolejność dziedziczenia w prawie spadkowym

Dziedziczenie to proces, w którym prawa i obowiązki zmarłej osoby (spadkodawcy) przechodzą na inne osoby (spadkobierców). Spadkobiercy dziedziczą zarówno majątek jak i długi, które wchodzą w skład spadku.

W polskim prawie spadkowym wyróżniamy dwa rodzaje dziedziczenia:

Dziedziczenie ustawowe - następuje, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu lub gdy testament jest nieważny. Wówczas o tym, kto dziedziczy, decydują przepisy Kodeksu cywilnego.
Dziedziczenie testamentowe - następuje na podstawie ważnego testamentu, w którym spadkodawca sam wskazuje spadkobierców.

W przypadku dziedziczenia testamentowego nie mówimy oczywiście o kolejności dziedziczenia bo to, kto jest spadkobiercą zależy bezpośrednio od woli spadkodawcy.

W dzisiejszym wpisie przybliżę temat kolejności dziedziczenia ustawowego.

Kolejność dziedziczenia ustawowego

Kodeks cywilny precyzyjnie określa kolejność dziedziczenia ustawowego. Wyróżnia się cztery grupy spadkobierców:

Grupa I: małżonek i zstępni spadkodawcy (dzieci, wnuki, prawnuki itd.)

Małżonek dziedziczy z dziećmi spadkodawcy.
Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, dziedziczą jego zstępni (a więc jego dzieci, wnuki, itd.).
Udział spadkowy małżonka nie może być mniejszy niż ¼ całości spadku.

Grupa II: małżonek i rodzice spadkodawcy

Jeżeli spadkodawca nie miał dzieci, do spadku dochodzą jego małżonek i rodzice.
Rodzice dziedziczą w częściach równych.
W braku rodziców udział spadkowy, który by im przypadał, dziedziczą ich zstępni (rodzeństwo spadkodawcy).

Grupa III: małżonek i rodzeństwo spadkodawcy

Jeżeli spadkodawca nie miał dzieci ani rodziców, do spadku dochodzą jego małżonek i rodzeństwo.
W braku rodzeństwa udział spadkowy, który by im przypadał, dziedziczą ich zstępni.

Grupa IV: dziadkowie spadkodawcy

Jeżeli spadkodawca nie miał dzieci, rodziców, rodzeństwa ani ich zstępnych, cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy.
Każdy z dziadków dziedziczy w równej części.
W braku dziadków udział spadkowy, który by im przypadał, dziedziczą ich zstępni (ciotki i wujowie spadkodawcy).

W braku małżonka i krewnych spadkodawcy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarbowi Państwa.

Kolejność dziedziczenia ustawowego - Ważne informacje

Pamiętajmy, że dziedziczenie przez kolejną grupę jest możliwe tylko w przypadku braku osób należących do poprzedniej grupy (np. rodzice spadkodawcy nie dziedziczą po nim, jeżeli w momencie otwarcia spadku żyły dzieci spadkodawcy; dzieci dziecka spadkodawcy nie dziedziczą, jeżeli żyje ich rodzic);
Osoby, które dziedziczą spadek stają się właścicielami majątku spadkodawcy ale stają się także odpowiedzialne za długi spadkodawcy, które czasem mogą przewyższyć wartość spadku;
Spadkobierca może spadek odrzucić w terminie 6 miesięcy od otwarcia spadku (chociaż niekiedy termin ten rozpoczyna swój bieg w innym momencie);
Brak odrzucenia spadku w terminie powoduje, że spadkobierca nabywa spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza co oznacza, że będzie co do zasady ponosił odpowiedzialność za długi spadkowe do tzw. stanu czynnego spadku, a więc do “zysku” który otrzymał w ramach spadku (np. spadkobierca odziedziczył w spadku 1000 zł ale okazało się, że spadkodawca miał dług w wysokości 2000 złotych. W takim przypadku odpowiedzialność spadkobiercy za ten dług ograniczy się do 1000 złotych).

Kolejność dziedziczenia w polskim prawie spadkowym jest ściśle określona przepisami. Znajomość tych zasad jest ważna, aby świadomie zarządzać swoim majątkiem i uniknąć nieporozumień w przyszłości. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie spadkowym. Można to zrobić telefonicznego: 665-961-401, za pośrednictwem poczty elektronicznej: kancelaria@adwokat-skwarek.pl lub formularza na stronie.

M.S.

Może Cię zainteresować: Dział spadku, Stwierdzenie nabycia spadku, Zachowek, Niegodność dziedziczenia

Najnowsze wpisy:

Kolejność dziedziczenia w prawie spadkowym

15 listopada 2024

Czytaj więcej

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o.

12 listopada 2024

Czytaj więcej

Dział spadku

25 października 2024

Czytaj więcej