Wznowienie postępowania administracyjnego

W postępowaniach administracyjnych zdarzają się sytuacje, gdy któreś z zainteresowanych stron lub organ administracji dostrzegają błędy, nieprawidłowości lub nowe okoliczności mające wpływ na wcześniej wydane decyzje. W takich przypadkach, istnieje instytucja wznowienia postępowania administracyjnego, która umożliwia przysłowiową "drugą szansę" dla stron i pozwala na ponowne rozpatrzenie sprawy pomimo wydania decyzji ostatecznej (czyli takiej, której nie można zaskarżyć już “tradycyjnymi” metodami)

W dzisiejszym wpisie omówię kwestie związane ze wznowieniem postępowania administracyjnego.

Wznowienie postępowania administracyjnego - kto może złożyć wniosek?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami wznowienie postępowania administracyjnego następuje albo na wniosek strony albo z urzędu.

Stroną w postępowaniu administracyjnym jest ten, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Oznacza to, że wniosek o wznowienie postępowania może złożyć osoba, której dotyczyło toczące się postępowanie.

Organ administracyjny, jeżeli stwierdzi, że w sprawie doszło do wystąpienia przesłanki wznowienia postępowania administracyjnego, ma obowiązek takie postępowanie wznowić. Przepisy obowiązujące wskazują jednak, że organ nie może wznowić postępowania administracyjnego z urzędu (bez wniosku strony) w następujących przypadkach:

• kiedy strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu;

• kiedy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą  aktu normatywnego, który był podstawą do wydania decyzji administracyjnej;

• gdy zostało wydane orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które ma wpływ na treść wydanej decyzji;

• gdy zostało wydane orzeczenie sądu stwierdzające naruszenie zasady równego traktowania, zgodnie z ustawą z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2156 oraz z 2023 r. poz. 641), jeżeli naruszenie tej zasady miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy zakończonej decyzją ostateczną.

Wznowienie postępowania administracyjnego - przesłanki wznowienia postępowania

Kodeks postępowania administracyjnego zawiera listę przesłanek, w których możliwe będzie wznowienie zakończonego już postępowania administracyjnego. Należy pamiętać, że skuteczne wznowienie nie gwarantuje, że kolejna decyzja administracyjna w sprawie zostanie wydana zgodnie z żądaniem strony, która wniosła o wznowienie postępowania. Organ administracyjny prowadzi postępowanie po wznowieniu i wydaje decyzję na podstawie dowodów zgromadzonych w aktach sprawy.

Przykład: osoba wniosła o wznowienie postępowania w sprawie pozwolenia na budowie na sąsiedniej działce, ponieważ nie brała udziału w tym postępowaniu nie z własnej winy (organ nie ustalił, że jest stroną). Organ wznowił postępowanie administracyjne i rozpoznał sprawę jeszcze raz, tym razem uwzględniając argumenty osoby, która wniosła o wznowienie. Końcowo nie miało to jednak wpływu na treść rozstrzygnięcia - wydano decyzję identyczną jak ta przed wznowieniem.

Jeżeli w sprawie oczywistym jest, że w wyniku wznowienia zapadnie decyzja tożsama do już wydanej, organ odmówi uchylenia wydanej, ostatecznej decyzji.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami można żądać wznowienia postępowania administracyjnego gdy:

• dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;

• decyzja wydana została w wyniku przestępstwa;

• decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu;

• strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu;

• wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję;

• decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu;

• zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji - chodzi o sytuację, w których organ administracyjny sam rozstrzygnął jakieś zagadnienie, które normalnie rozstrzyga inny organ lub sąd. Dzieje się tak wtedy, gdy organ nie może zawiesić prowadzonego postępowania (i poczekać na rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego) ponieważ takie zawieszenie mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważną szkodę dla interesu społecznego;

• decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione

• gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja;

• gdy zostało wydane orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które ma wpływ na treść wydanej decyzji;

• gdy zostało wydane orzeczenie sądu stwierdzające naruszenie zasady równego traktowania, zgodnie z ustawą z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2156 oraz z 2023 r. poz. 641), jeżeli naruszenie tej zasady miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy zakończonej decyzją ostateczną.

Wznowienie postępowania administracyjnego - terminy

Obowiązujące przepisy prawa wskazują terminy, w których można skutecznie wnioskować i wznawiać postępowanie administracyjne. Nie jest więc tak, że ostateczna decyzja administracyjna może zostać wzruszona w toku wznowieniowym w każdym czasie. Jeżeli upłyną terminy wskazane w ustawie, wznowienie postępowania nie będzie możliwe.

Pierwszy termin dotyczy wniosku o wznowienie złożonego przez stronę. Skuteczny wniosek o wznowienie postępowania musi zostać złożony w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Wniosek składa się do organu, który wydał decyzję w pierwszej instancji.

W przypadku wznowienia postępowania z uwagi na fakt, iż strona nie brała udziału w postępowaniu, termin miesięczny biegnie od dnia, w którym strona ta dowiedziała się o decyzji.

Drugi termin dotyczy możliwości wznowienia postępowania po upływie określonego czasu od wydania decyzji. Zgodnie z przepisami, nie można uchylić decyzji na podstawie okoliczności opisany w punktach 1 i 2 powyżej, jeżeli od doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło lat 10. W pozostałych przypadkach (punkty 3-11 powyżej) nie można decyzji uchylić po upływie lat 5 od jej wydania lub ogłoszenia.

W przypadku gdy w wyniku wznowienia postępowania nie można uchylić decyzji na skutek upływu czasu, organ wskaże jedynie, że decyzja została wydana z naruszeniem prawa i wyjaśni, dlaczego nie może jej uchylić. Takie postanowienie może być podstawą np. do roszczeń odszkodowawczych.

Wznowienie postępowania administracyjnego to bardzo ważna i potrzebna instytucja, która pozwala na korygowanie nieprawidłowości które wystąpiły w toku prowadzonego postępowania administracyjnego. Chociaż skuteczne wznowienie postępowania administracyjnego nie zawsze prowadzi do zmiany decyzji ostatecznej, to jednak przedstawienie właściwej argumentacji i dowodów zwiększa znacząco szanse uzyskania rozstrzygnięcia zgodnego z intencją strony.

Jeżeli w podejrzewacie Państwo, że w Waszej sprawie mogło dojść do wystąpienia jednej z przesłanek skutkujących możliwością wznowienia postępowania administracyjnego i potrzebujecie konsultacji w tym zakresie, zachęcam do kontaktu z Kancelarią Adwokacką Mariusz Skwarek telefonicznie - 665 961 401, za pośrednictwem poczty elektronicznej - kancelaria@adwokat-skwarek.pl lub poprzez formularz w zakładce Kontakt.

M.S.

Najnowsze wpisy:

Copyright © 2020 Adwokat Mariusz Skwarek Kancelaria Adwokacka Mariusz Skwarek Adwokat Warszawa Prawnik

kancelaria@adwokat-skwarek.pl

+ 48 665 961 401

Kancelaria Adwokacka Mariusz Skwarek

ul. Krochmalna 32A/4, 00-864 Warszawa