Zmiany w prawie budowlanym legalizacja samowoli budowlanej 2020

W jednym z poprzednich wpisów (możesz go przeczytać tutaj) omówiona została zmiana definicji obszaru oddziaływania obiektu i wpływu tej zmiany na proces uzyskania pozwolenia na budowę. Dzisiaj postaram się omówić kwestie związane z legalizacją samowoli budowlanej na podstawie przepisów znowelizowanych ustawą z dnia z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw, obowiązującej od 19 września 2020 roku.

Legalizacja samowoli budowlanej - czego dotyczą zmiany?

Wspomniana nowelizacja ujednolica procedurę dotyczącą samowoli budowlanej. W miejsce dotychczasowych postępowań samowoli budowlanej i tzw samowoli zgłoszeniowej (art. 48 i 49b ustawy prawo budowlane przed nowelizacją) wprowadzona zostaje jednolita procedura dotycząca tych dwóch przypadków. Zdaniem autorów nowelizacji, nowe brzmienie przepisów pozwoli wprowadzić czytelną chronologię w zakresie kolejnych kroków podejmowanych przez organy nadzoru budowlanego w stosunku do inwestorów, którzy realizowali obiekty budowlane bez właściwej zgody organu administracji architektoniczno-budowlanej. Nowe przepisy mają na celu uproszczenie procedury i uzależnienie jej od woli inwestora.

Obowiązki w formie nakazów i zakazów ujęte w rozdziale 5a ustawy po nowelizacji nakładane są na inwestora. Jeżeli jednak roboty budowlane zostały zakończone lub wykonanie postanowienia albo decyzji przez inwestora jest niemożliwe, obowiązki te, nakłada się na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego.

Legalizacja samowoli budowlanej - postanowienie o wstrzymaniu budowy

Organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o wstrzymaniu budowy w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany powstał bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę, bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia. Postanowienie o wstrzymaniu budowy wydaje się także wtedy, gdy doszło do zakończenia budowy.

Organ powinien poinformować stronę o możliwości złożenia wniosku o legalizację obiektu budowlanego lub jego części oraz o konieczności wniesienia opłaty legalizacyjnej w celu uzyskania decyzji o legalizacji obiektu budowlanego lub jego części oraz o zasadach obliczania opłaty legalizacyjnej. Brak wniosku o legalizację obiektu doprowadzi do wydania przez organ nadzoru budowlanego decyzji o rozbiórce obiektu. Decyzja taka zostanie wydana także w przypadku kontynuowania budowy wbrew postanowieniu o jej wstrzymaniu.

Na postanowienie o wstrzymaniu budowy stronie przysługuje zażalenie.

Legalizacja samowoli budowlanej - wniosek o legalizację obiektu budowlanego

Wniosek o legalizację obiektu budowlanego składa się terminie 30 dni od dnia doręczenie postanowienia o wstrzymaniu budowy (art. 48a ustawy prawo budowlane po nowelizacji). W przypadku złożenia takiego wniosku, organ nadzoru budowlanego nakłada, w drodze postanowienia, obowiązek przedłożenia dokumentów legalizacyjnych w terminie nie krótszym niż 60 dni od dnia doręczenia tego postanowienia (art. 48b ustawy prawo budowlane po nowelizacji).

W przypadku budowy wymagającej decyzji o pozwoleniu na budowę lub budowy podlegającej zgłoszeniu do dokumentów legalizacyjnych należą:

zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami: obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego lub uchwał w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub towarzyszącej;
trzy egzemplarze projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, lub kopiami tych opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów;
oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane
dwa egzemplarze projektu technicznego

Złożenie dodatkowych dokumentów jest wymagane np. w przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów usytuowanych na terenach zamkniętych

W przypadku budowy innej niż budowa wymagająca decyzji o pozwoleniu na budowę lub budowy podlegającej zgłoszeniu, do dokumentów legalizacyjnych należą:

zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego lub uchwał w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub towarzyszącej;
oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;
projekt zagospodarowania działki lub terenu.

W przypadku braków w dokumentacji, organ nadzoru budowlanego wyda zaskarżalne postanowienie, o obowiązku usunięcia tych nieprawidłowości w wyznaczonym terminie.

Legalizacja samowoli budowlanej - opłata legalizacyjna

Jeżeli storna do wniosku o legalizację obiektu budowlanego załączy wszystkie wymagane dokumenty, organ nadzoru budowlanego wyda zaskarżalne postanowienie o ustaleniu opłaty legalizacyjnej. Nieuiszczenie opłaty będzie skutkowało wydaniem decyzji o rozbiórce obiektu budowlanego lub jego części. Opłatę wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o ustaleniu opłaty legalizacyjnej.

Legalizacja samowoli budowlanej - decyzja legalizacyjna

Po uiszczeniu opłaty legalizacyjnej przez stronę organ nadzoru budowlanego wyda decyzję o legalizacji obiektu, w której zatwierdzi projekt budowlany albo projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz zezwoli na wznowienie budowy, jeżeli budowa nie została zakończona.

Legalizacja samowoli budowlanej - które przepisy mają zastosowanie?

Należy pamiętać, że zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji (a więc przed dniem 19 września 2020 roku) stosuje się przepisy dotychczasowe. Oznacza to, że we wszystkich sprawach dotyczących samowoli budowlanej, w których organy nadzoru budowlanego wszczął postępowanie przed dniem 19 września 2020 roku, zastosowanie znajdą przepisy przepisy ustawy sprzed nowelizacji.

Nowe przepisy przewidują także model uproszczonego postępowania legalizacyjnego dla inwestycji zakończonych przed co najmniej 20 laty. Kwestie te zostaną omówione w kolejnym wpisie.

M.S.

Zmiany w prawie budowlanym cz. 2 - legalizacja samowoli budowlanej 2020