Przedawnienie długów, terminy przedawnienia wierzytelności, zarzut

Co tak naprawdę oznacza, że dług się przedawnia?

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem długi co do zasady przedawniają się. Oznacza to, że po upływie określonego przepisami czasu wierzyciel nie może skutecznie dochodzić wierzytelności przed sądem. Nie oznacza to, że taki dług przestaje istnieć. Staje się tzw. “zobowiązaniem naturalnym” i choć formalnie istnieje, to brak jest możliwości jego odzyskania na drodze sądowej.

Sąd uwzględnia fakt przedawnienia długów na zarzut zgłoszony przez dłużnika.

Przykład: A udzielił pożyczki B. B odmówił spłaty. Minął termin przedawnienia długów. A wniósł pozew do sądu. B, w celu uwolnienia się od odpowiedzialności, musi w trakcie procesu zgłosić zarzut przedawnienia długów.

Inaczej wygląda to w przypadku spraw przeciwko konsumentom. W takiej sytuacji, jeżeli doszło do przedawnienia długów, sąd powinien uwzględnić ten fakt z urzędu. Dłużnik nie musi nic robić.

Terminy przedawnienia nie mogą być skracane czy przedłużane decyzją stron czynności prawnej.

Przedawnienie długów - terminy

Zgodnie z generalną zasadą, przedawnienie długów następuje na koniec roku, w którym upływa 6 lat od dnia, w którym powinna nastąpić ich spłata.

Przykład: Termin zwrotu pożyczki upływał w dniu 12 maja 2016 roku. Dłużnik długu nie zapłacił. Termin przedawnienia upływa z dniem 31 grudnia 2022 roku.

Inny termin przedawnienia obowiązuje w przypadku długów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. W takim przypadku wierzyciel ma 3 lata na dochodzenie ich zwrotu.

Przykład: Pożyczka została udzielona przez podmiot profesjonalny - przedsiębiorcę który zawodowo udziela pożyczek. Jeżeli jego klient nie zwróci długu w określonym terminie, to przedsiębiorca ma 3 lata na dochodzenie swoich roszczeń przed sądem.

Niekiedy, odrębne przepisy ustanawiają inne terminy przedawnienia długów. Tak jest np. w przypadku umowy o dzieło - 2 lata, czy roszczeń wynajmującego o naprawienie szkody wyrządzonej przez najemcę - 1 rok. Dobrze zatem każdorazowo zweryfikować kiedy przedawnia się dług - czy w konkretnej sprawie mamy do czynienia z terminami ogólnymi, czy jednak z terminem szczególnym (krótszym lub dłuższym).

Należy zwrócić uwagę na jeszcze jedną ważną kwestię - jeżeli terminy przedawnienia długów są krótsze niż 2 lata, to nie obowiązuje zasada, że długi przedawniają się z końcem roku, w którym upływa termin przedawnienia. Przedawnienie następuje dokładnie po upływie tego terminu.

Przykład: Termin przedawnienia długu wynosi 1 rok. Wierzytelność stała się wymagalna w dniu 1 maja 2021 roku. Upływ terminu przedawnienia nastąpi z końcem 1 maja 2022 roku, a nie 31 grudnia 2022 roku.

Przedawnieniu ulegają także długi stwierdzone wyrokiem sądu. Oznacza to, że po upływie terminu określonego w przepisach nie można ich wyegzekwować, chociaż sąd zobowiązał dłużnika do zapłaty. Termin przedawnienia długów stwierdzonych orzeczeniem sądu wynosi 6 lat. W sprawach tych zastosowanie znajdują reguły dotyczące przerwania biegu terminu przedawnienia opisane poniżej. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego powoduje przerwanie terminu. Jeżeli komornikowi nie uda się odzyskać długu i umorzy on postępowanie z uwagi na bezskuteczność egzekucji, termin przedawnienia długów biegnie od nowa (mamy kolejne 6 lat na wszczęcie nowej egzekucji).

Przedawnienie długów - zawieszenie, przerwania

W określonych sytuacjach przewidzianych przez prawo termin przedawnienia długów może ulec zawieszeniu. W czasie zawieszenia termin nie biegnie, a po ustaniu przyczyny zawieszenia następuje kontynuacja jego biegu. Terminy przedawnienia długów po zawieszeniu nie biegną zatem od nowa, a od momentu wystąpienia okoliczności która spowodowała ich zawieszenie.

W jakich sytuacjach termin przedawnienia długów ulega zawieszeniu?

roszczenia dzieci w stosunku do rodziców - przez czas trwania władzy rodzicielskiej;
roszczenia osób, które nie mają pełnej zdolności do czynności prawnej przeciwko opiekunom lub kuratorom - przez czas sprawowania opieki lub kurateli;
roszczenia małżonka przeciwko drugiemu małżonkowi - przez czas trwania małżeństwa;
wszystkie roszczenia jeżeli nie można ich dochodzić z uwagi na siłę wyższą;
roszczenia objęte umową o mediację - przez czas trwania mediacji;
roszczenia objęte wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej - przez czas trwania postępowania pojednawczego;

Od zawieszenia terminu przedawnienia długów należy odróżnić przerwanie tych terminów. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. Kiedy dochodzi do przerwania przedawnienia długów?

Przede wszystkim w przypadku uznania roszczenia przez dłużnika. Takie uznanie może nastąpić w każdej formie (zwykłej pisemnej, mailowej, poprzez SMS, ustnie etc.) i nie wymaga określonej treści. Jeżeli z komunikatu wynika, że dłużnik uznaje, że jest winny wierzycielowi pieniądze to może to wystarczyć do stwierdzenia, że doszło do uznania długu.

Przykład: W korespondencji z firmą pożyczkową osoba potwierdza, że jest dłużnikiem z tytułu niespłaconej pożyczki i jest winna z tego tytułu kwotę 5 000 złotych. W takiej sytuacji dochodzi do uznania długu i tym samym przerwania biegu terminu przedawnieni. Termin biegnie od nowa.

Bieg terminu przedawnienia długów przerywa także każda czynność wierzyciela przed sądem, sądem polubownym lub innym organem powołanym do rozpoznawania lub egzekwowania spraw tego rodzaju podjętą bezpośrednio w celu odzyskania długu. Bieg terminu przedawnienia nie biegnie na nowo do czasu zakończenia takiego postępowania, np. ulega przerwaniu na czas prowadzenia postępowania egzekucyjnego przez komornika.

M.S.

Przedawnienie długów

Przedawnienie długów - terminy

Przedawnienie długów - zawieszenie, przerwania

Copyright © 2020 Adwokat Mariusz Skwarek Kancelaria Adwokacka Mariusz Skwarek Adwokat Warszawa Prawnik