Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności art. 151 i 152 k.k.w

Sąd karny wydając wyrok w sprawie może zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności stosując tzw. "zawiasy". Jeżeli jednak okoliczności sprawy na to nie pozwolą, Sąd wymierzy karę bezwzględnego pozbawienia wolności. Czy oznacza to, że skazany zawsze trafi do zakładu karnego natychmiast po uprawomocnieniu się wyroku? Pewne okoliczności mogą sprawić, że Sąd odroczy wykonanie kary pozbawienia wolności na okres jednego roku, a niekiedy nawet na okres do 3 lat. Jak starać się o odroczenie wykonania kary i jakie są ku temu przesłanki? Na te pytania postaram się odpowiedzieć poniżej.

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności - przesłanki

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności to instytucja uregulowana w art. 150 i 151 k.k.w (kodeksu karnego wykonawczego). Zazwyczaj, po uprawomocnieniu się wyroku akta sprawy trafiają do wydziału wykonawczego, a po jakimś czasie skazany otrzymuje wezwanie do konkretnego zakładu karnego. Przepisy kodeksu karnego wykonawczego przewidują jednak sytuacje, w których skazany może starać się o odroczenie wykonania kary orzeczonej. Instytucja ta pozwala na odłożenie wykonania wyroku w czasie, nie skutkuje natomiast uniknięciem osadzenia w jednostce penitencjarnej. Do niedawna odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności mogło doprowadzić końcowo do zawieszenia wykonania tej kary (a więc zastosowania "zawiasów" już po wydaniu wyroku). Regulujący te kwestie art. 152 k.k.w. został jednak wyeliminowany z ustawy i dzisiaj co do zasady nie ma możliwości zawieszenia wykonania kary bezwzględnego pozbawienia wolności na etapie postępowania wykonawczego. Piszę co do zasady, bo w mojej ocenie w pewnych okolicznościach będzie możliwe zastosowanie starych przepisów, a więc art. 152 k.k.w. Kwestia ta została omówiona szerzej w tym miejscu.

Jakie są przesłanki obligatoryjnego zastosowania instytucji odroczenia wykonania kary przesz Sąd?

Tę kwestię reguluje art. 150 k.k.w. Sąd jest zobowiązany do odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie kary. Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności następuje do czasu ustania przeszkody.

Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo (art. 150 § 2 k.k.w.). Przykładowo wskazać można, że nie stanowią podstawy do odroczenia wykonania kary takie schorzenia, których przebieg i skuteczność leczenia nie zależy od tego, czy skazany przebywa w zakładzie karnym, czy na wolności jak również choroby takie jak otyłość, choroba niedokrwienna mięśnia serca (wieńcowa), nadciśnienie tętnicze, nerwowość czy dolegliwości gastryczne.

Jakie są przesłanki fakultatywnego zastosowania instytucji odroczenia wykonania kary przesz Sąd?

Sąd może (ale nie musi) odroczyć wykonanie kary w stosunku do skazanego na okres jednego roku, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki (art. 151 § 1 k.k.w.). W stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.

Sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do roku także w przypadku przepełnienia zakładów karnych na terenie kraju.

W orzeczeniach sądów i poglądach naukowych znaleźć można przykładowo następujące przypadki "ciężkich skutków" uzasadniających odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności:

konieczność przeprowadzenia operacji zaplanowanej na długo przed wydaniem wyroku skazującego;
konieczność kontynuowania nauki gdy natychmiastowe wykonanie kary powoduje przerwanie edukacji, której koniec lub jej wyodrębniony fragment (klasa, semestr) jest nieodległy;
choroba skazanego inna niż ciężka choroba uniemożliwiająca wykonanie kary;
konieczność zapewnienia opieki innym członkom rodziny ze względu na ich wiek, chorobę lub kalectwo, gdy opieki tej nie mogą zapewnić inne osoby;
konieczność uregulowania ważnych spraw zawodowych, osobistych lub majątkowych,
potrzebę wykonania pilnych prac polowych;

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności - procedura

Z wnioskiem o odroczenie wykonania kary należy zwrócić się do sądu, który wydał wyrok skazujący w pierwszej instancji. Wniosek powinien zawierać uzasadnienie zawartych w nim żądań, jak również dokumenty potwierdzające nasze twierdzenia Braki we wniosku mogą skutkować pozostawieniem wniosku bez rozpoznania.

Złożenie wniosku o odroczenie nie wstrzymuje wykonania kary. Możliwe jest zatem (i częste), że po złożeniu wniosku o odroczenie skazany zostanie wezwany do zakładu karnego, a niekiedy nawet doprowadzony do jednostki penitencjarnej przez policję (jeżeli pierwotne wezwanie zignorował i sąd wydał stosowne zarządzenie o doprowadzeniu). W takiej sytuacji (po osadzeniu skazanego) wniosek o odroczenie wykonania kary zostanie rozpoznany przez sąd penitencjarny jako wniosek o przerwę w wykonywaniu kary pozbawienia wolności. W przypadku niestawiennictwa skazanego w zakładzie karnym na wezwanie, sąd traktuje wniosek zgodnie z jego pierwotnym brzmieniem, tj. rozpozna go jako wniosek o odroczenie wykonania kary.

Powszechnie przyjmuje się, że we wniosku o wstrzymanie wykonania kary należy zawsze wnieść jednocześnie o wstrzymanie zarządzenia wykonania kary do czasu rozpoznania wniosku o odroczenie wykonania kary.

M.S.

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności - przesłanki

Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności - procedura

Copyright © 2020 Adwokat Mariusz Skwarek Kancelaria Adwokacka Mariusz Skwarek Adwokat Warszawa Prawnik