Stalking uporczywe nękanie

Stalking uporczywe nękanie

Pojęcie stalkingu chociaż nie jest terminem ustawowym, na dobrze zadomowiło się nie tylko w doktrynie ale także w codziennej, sądowej praktyce. Termin "stalking" pochodzi oczywiście z języka angielskiego i tłumaczony jest jako "podchody", "prześladowania". Przestępstwo "stalkingu" zostało wprowadzone do polskiej ustawy karnej w roku 2011 i jest w niej obecne do dziś.

Na czym polega przestępstwo stalkingu? Kto i kiedy może je popełnić? O tym postaram się opowiedzieć w dzisiejszym wpisie.

​Stalking uporczywe nękanie - na czym polega?

Tak jak wskazałem już powyżej, polskie przepisy prawne nie zawierają definicji stalkingu. Opis czynu zabronionego powszechnie nazywanego w ten sposób zamieszczono w art. 190a § 1 k.k. Zgodnie z tym przepisem podlega karze ten, "kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność".

Kiedy zatem będziemy mieli do czynienia ze stalkingiem?

Zgodnie z przepisem musi dojść do łącznego zaistnienia kilku przesłanek:

• sprawca nęka swoją ofiarę lub osobę dla ofiary najbliższą;

• nękanie ma charakter uporczywy;

• działania sprawcy wzbudzają u ofiary poczucie zagrożenia, poniżenia, udręczenia lub istotnie naruszają jej prywatność;

• odczucia ofiary pozostają "uzasadnione okolicznościami"

​Stalking uporczywe nękanie - przykłady stalkingu

Należy w pierwszej kolejności zaznaczyć, iż dla bytu przestępstwa nie ma znaczenia jakimi motywami kieruje się sprawca, tj. czy uporczywe nękanie wynika z nienawiści jaką żywi do drugiej osoby, czy wręcz przeciwnie z tego powodu, że jest w niej na zabój zakochany. To forma działania sprawcy decyduje o tym, czy jego zachowanie zostanie uznane za przestępstwo w rozumieniu ustawy karnej czy też nie. Motywacja może stanowić ewentualny czynnik zmniejszający lub zwiększający ocenę stopnia zawinienia sprawy.

Dla odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 190a § 1 KK nie ma znaczenia cel działania sprawcy, który sam w sobie nie musi być społecznie naganny. (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 2 grudnia 2020 r., III KK 266/20, OSNKW 2021 nr 1, poz. 3, str. 48)

Nie jest możliwe stworzenie pełnego katalogu zachowań mogących stanowić stalking w rozumieniu art. 190a § 1 k.k., poniżej przedstawiam kilka przypadków takich zachowań:

• wysyłanie licznych listów, wiadomości SMS, wiadomości e-mail, wykonywaniu licznych telefonów, nękanie "w sieci" np. dokonywanie nieprawdziwych wpisów na temat pokrzywdzonego na różnych internetowych forach społecznościowych;

• nachodzenie w miejscu pracy, w domu, śledzenie, grożenie, obserwowanie;

• włamywanie się do skrzynki na listy lub do mieszkania ofiary w celu pozostawienia wiadomości lub innych przedmiotów, np. kwiatów;

• rozpowszechnianie nieprawdziwych i przykrych wiadomości o ofierze;

• naruszanie prywatności poprzez rozpowszechnianie intymnych informacji o ofierze;

• w jednym z wyroków sądu powszechnego za stalking uznano dążenie za wszelką cenę do renegocjacji umowy. W tym przypadku znamiona przestępstwa wypełniało zachowanie sprawcy, który "nachodząc" swojego kontrahenta domagał się zmian zapisów kontraktu;

• bezzasadnie powiadamianie instytucji publicznych o rzekomych, nieprawidłowych zachowaniach pokrzywdzonego;

​Stalking uporczywe nękanie - sankcja karna

Zgodnie z przepisem art. 190a § 1 k.k. przestępstwo stalkingu zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Czy oznacza to, że zawsze kiedy tylko sąd wyda wyrok skazujący sprawca trafi do więzienia?

W pierwszej kolejności zauważyć należy, iż w przypadku przestępstwa stalkingu sąd nie może umorzyć postępowania warunkowo. Dlaczego? O tym więcej TUTAJ.

W przypadku wymierzenia sprawcy kary do 1 roku pozbawienia wolności sąd będzie mógł zastosować instytucję zawieszenia wykonania kary na okres (w niektórych przypadkach) do 5 lat. W pewnych konfiguracjach możliwe będzie także zastosowanie kar łagodniejszego rodzaju bądź też kary mieszanej (orzeczenie kary ograniczenia wolności obok kary pozbawienia wolności).

W każdej sytuacji, bez względu na to czy staliście się Państwo ofiarą stalkera, czy też zostaliście oskarżeni o takie zachowania, warto skonsultować się z profesjonalistą, który pomoże zaplanować kolejne działania i wesprze Państwa w toczący się postępowaniu lub procesie. Kancelaria Adwokacka Mariusz Skwarek od wielu lat występuję przed organami ścigania oraz sądami. Jeżeli potrzebujecie Państwo pomoc zachęcam do kontaktu telefonicznego - 665 961 401, mailowego - kancelaria@adwokat-skwarek.pl.